รายงานของดัชนีเสรีภาพสื่อโลก (World Press Freedom Index) ที่ประเมินจากการทำงานของนักหนังสือพิมพ์ใน 180 ประเทศทั่วโลก ระบุว่า การระบาดใหญ่ของเชื้อไวรัสโคโรนาอาจเป็นภัยต่อเสรีภาพสื่อ และทำให้วิกฤตที่นักข่าวกำลังเผชิญอยู่นั้นหนักหนาสาหัสยิ่งขึ้น

รายงานดังกล่าวเผยแพร่เมื่อวันที่ 21 เมษายน 2563 โดยกลุ่มเฝ้าระวังด้านสื่อ Reporters Without Borders ซึ่งมีเนื้อหาระบุว่า สหรัฐอเมริกาและบราซิลเป็นตัวอย่างของประเทศที่ไม่เป็นมิตรต่อการทำงานของสื่อประเภทข่าว ส่วนจีน อิหร่าน และอิรัก ถูกแยกออกมาจากกลุ่ม เนื่องจากการเซ็นเซอร์การรายงานข่าวเกี่ยวกับการระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา

นอกจากนี้ โรคระบาดใหญ่นี้ยังได้กำหนดบรรทัดฐานใหม่ กฎหมายใหม่ที่รัฐบาลบางประเทศได้ผ่านออกมา โดยอ้างว่ามีเป้าหมายเพื่อชะลอการระบาดของเชื้อไวรัส มีหลายข้อที่เป็นการขยายอำนาจในการจับตาดูประชาชน ก่อให้เกิดความกังวลเกี่ยวกับผลกระทบด้านลบในระยะยาวที่มีต่อสื่อประเภทข่าวและเสรีภาพในการแสดงออก

“โรคระบาดใหญ่เปิดทางให้รัฐบาลต่างๆ ฉวยโอกาสในการออกมาตรการที่ไม่สามารถทำได้ในสถานการณ์ปกติ โดยใช้ข้อเท็จจริงที่ว่าเรื่องการเมืองต้องหยุดไว้ก่อน ประชาชนถูกตรึงอยู่กับที่ และการประท้วงก็ไม่ใช่ปัญหาอีกต่อไป” คริสตอฟ เดอลัวร์ เลขาธิการของ Reporters Without Borders กล่าวในแถลงการณ์

จากรายงานดังกล่าว เสรีภาพสื่อในสหรัฐฯ ยังคงได้รับผลกระทบอย่างต่อเนื่องภายใต้รัฐบาลของประธานาธิบดีทรัมป์ ซึ่งส่งผลให้เสรีภาพของสื่อสหรัฐฯ อยู่ในอันดับที่ 45 จาก 180 มาตรการต่อต้านสื่อที่เป็นอันตราย ไม่ว่าจะเป็นการจับกุมตัว การทำร้ายร่างกาย การทำให้เสื่อมเสียงชื่อเสียงในที่สาธารณะ และการข่มขู่สื่อมวลชน ได้กระจายไปในระดับสื่อท้องถิ่น

ส่วนประเทศจีนอยู่ในอันดับที่ 177 เท่ากับเมื่อปีที่แล้ว นักข่าวต่างประเทศในจีนเป็นกลุ่มที่รายงานข่าวเรื่องโรคระบาดอย่างรุนแรง โดยเฉพาะในช่วงแรกๆ ที่รัฐบาลยังสามารถจัดการกับโรคระบาดได้อย่างง่ายดาย ในขณะที่อิรักมีการปรับเงินสำนักข่าวรอยเตอร์ส และระงับใบอนุญาตของสำนักข่าวเป็นการชั่วคราว หลังจากที่รอยเตอร์สได้เผยแพร่ข่าวที่กล่าวว่ารัฐบาลปกปิดข้อมูลเกี่ยวกับเชื้อไวรัสโคโรนา

นอกจากนี้ รายงานยังอ้างถึงนโยบายที่กดขี่ในบางประเทศที่อยู่ในคาบสมุทรบอลข่านและสหภาพยุโรป เช่น ฮังการี ที่สภานิติบัญญัติมอบอำนาจให้นายกรัฐมนตรี วิกเตอร์ ออร์บาน เลี่ยงการประชุมสภาและระงับกฎหมายที่มีอยู่ โดยกฎหมายที่จำกัดเสรีภาพในการแสดงออก จะทำให้รัฐบาลของนายออร์บานสามารถลงโทษสื่อมวลชนได้

อย่างไรก็ตาม ยุโรปก็ยังคงเป็นทวีปที่สื่อมีเสรีภาพมากที่สุด โดยนอร์เวย์ยังคงรั้งอันดับ 1 เป็นปีที่ 4 ต่อเนื่องกัน ในขณะที่ฟินแลนด์และเดนมาร์กอยู่ในอันดับ 2 และ 3 ตามลำดับ ส่วนสวีเดนหล่นลงมาอยู่ที่อันดับ 4 เนื่องจากการข่มขู่นักข่าวในโลกออนไลน์ที่มีมากขึ้น

ในท้ายรายงานมีการเปลี่ยนแปลงเล็กน้อย โดยเกาหลีเหนือหล่นลงมาอยู่ในอันดับสุดท้าย แทนที่เติร์กเมนิสถาน ส่วนเฮติหล่นจากอันดับที่ 21 มาอยู่ที่อันดับที่ 83 ถือว่าเป็นประเทศที่ตกอันดับมากที่สุดในรายงาน เนื่องจากสื่อมวลชนในประเทศขาดแหล่งเงินทุนและการสนับสนุนจากรัฐ และยังเป็นเหยื่อของการข่มขู่และการใช้ความรุนแรงทางร่างกาย โดยเฉพาะสื่อที่ทำข่าวเกี่ยวกับการประท้วง